افین، مهد یاقوت سرخ ایران

به گزارش پایگاه خبری زیرکوه سلام :

روستای افین یکی از زیباترین روستاهای شهرستان زیرکوه استان خراسان جنوبی است. همه ساله گردشگران بسیاری به این روستا سفر می کنند، اگر شما هم جزء همین دسته از گردشگران هستید، بد نیست با این روستای زیبا و دیدنی آشنا شوید.

در واقع چیزی که باعث شهرت و محبوبیت روستای افین در میان مردم شده است، طبیعت زیبا و خانه های قدیمی که هنوز هم بافت تاریخی شان حفظ شده می باشد. روستای افین یک ترکیب بسیار زیبا از همزیستی طبیعت و انسان را پدید آورده و جالب است بدانید که در سال ۱۳۸۴ توانست رتبه پنجمین روستای گردشگری استان خراسان را به خود اختصاص داده است.

تمامی روستاهایی که در استان خراسان جنوبی قرار دارند ظرفیتی بالا داشته و از لحاظ گردشگری بسیار پیشرفت کرده اند، این روزها مهاجرت اهالی روستا به حداقل رسیده و مردمی که در آن زندگی می کنند با هدف اینکه روستای شان به جایی آباد و زیبا تبدیل شود تلاش های بسیاری می‌کنند.

تقریباً زمانی که نام روستای افین به زبان می ‌آید اکثر مردم که از آن دیدن کردند و یا حداقل اسمش را شنیدند، به یاد زرشک سرخ و خوش عطر و طعمش می ‌افتند.

درباره روستای افین

در واقع این روستا یکی از بزرگ ترین محل های تولید زرشک ایران می باشد جالب است بدانید در خراسان جنوبی به جزء منطقه ‌ای که روستای افین قرار دارد در هیچ جای دیگر تولید زرشک وجود ندارد و حتی زرشک به عمل نمی آید.

این محصول ارزشمند و پرخاصیت اکنون سبب اشتغال زایی در روستای افین شده و بسیاری از اهالی و ساکنین آن مشغول به تولید زرشک می باشند. از دیگر محصولات معروفی که مردم این روستا از طریق آنها به درآمد و اشتغال زایی رسیده اند عبارت اند از عناب، زعفران، انار، خرما و انواع میوه جات.

تمامی محصولات با کیفیتی بی نظیر تولید شده و به دیگر شهرها و کشورها صادر می‌گردند. متاسفانه یکی از مشکلات بزرگ روستای افین کمبود آب است و همین سبب شده تا بر کسب و کار و رونق و درآمد شان به لحاظ تولید محصولات تاثیر بگذارد و موجب شود که رشد محصولات باغات شان کاهش یابد.

روستای افین در ۸۵ کیلومتری ضلع جنوب شرقی شهرستان قاین قرار دارد. این روزا دارای چندین اثر تاریخی و قدمتی می ‌باشد. مسجد جامع، خانه هایی با بافت تاریخی و قدیمی، قلعه های کاهگلی، کاروانسراهای متعدد، حوض ها و برج های قدیمی و همچنین آسیاب های آبی از جمله جاذبه های تاریخی هستند که این روستا در خود گنجانده است. وجود درختچه های زرشک و همچنین همجواری با ارتفاعات و کوهستان‌ ها سبب شده تا افین از لحاظ طبیعت و زیبایی جلوه های بی نظیر داشته باشد.

روستای افین یکی از بزرگ ترین روستاهای پرجمعیت شهرستان زیرکوه است که متاسفانه در سال‌های اخیر زلزله های بسیاری در این  روستا رخ داده است و موجب رعب و وحشت مردم  شده است. به همین دلیل بسیاری از ساکنین آن به شهرهای اطراف مهاجرت کردند!

افین در واقع مرکز دهستان است و یکی از مهمترین مناطقی است که در شرق شهرستان زیرکوه وجود دارد. این روستا از لحاظ پایکوهی و بافت قدیمی اش بسیار فشرده و متمرکز است. در سال ۱۳۷۳ یک زلزله بسیار شدید در این روستا رخ داد که پس از آن مسئولین  قاین تصمیم گرفتن یک شهرک کوچک جدید در ضلع شمالی آن یعنی بافت قدیمی افین احداث کنند.

شرایط اقلیمی افین از لحاظ آب و هوای بسیار سرد و خشک است. یکی از دلایلی که یاقوت ‌سرخ یعنی همان زرشک معروف و خوش طعم در آن به خوبی رشد می کند به خاطر همین آب و هوای سرد و معتدل است. به طور کلی آب و هوای افین برخلاف سایر مناطق اطراف آن بسیار با طراوت اما در عین حال خشک و نیمه خشک است.

علت طراوت آب و هوا به این خاطر است که تمامی کوهستان‌ها دور و اطراف آن را احاطه کرده اند یکی از دلایل دیگر آن هم وجود دو رود خروشان و دائمی است که در این قسمت از استان وجود دارد. اگر از شلوغی و همهمه شهر خسته شده اید و دل تان می خواهد چند روزی را در کمال آرامش سپری کنید پیشنهاد می کنیم حتماً سری به این روستای زیبا و سرسبز بزنید و از طبیعت بی نظیر آن نهایت لذت را ببرید.

معرفی قسمت های مختلف

مسجد جامع افین

یکی از اماکن تاریخی و مشهوری که اتفاقاً به ثبت ملی هم رسیده است مسجد جامع افین می باشد. معماری این بنای ماندگار بسیار منحصر به فرد و در نوع خود زیباست، همانطور که در قسمت بالا به آن اشاره کردیم این مسجد یادگاری از دوران سلجوقی است البته بنای فعلی آن بسیار تخریب شده و تنها چیزی که از آن به جای مانده چند دیوار، یک گلدسته و یک ایوان است.

بر اساس تحقیقات باستان شناسی این موضوع کاملاً تایید شده که مسجد در دوره سلجوقیان ساخته شده است اما در دوره‌های بعد از آن هم مردم به این مسجد قسمت‌های افزودند که کاملاً مشهود است. همانطور که گفتیم عده دیگر هم بر این اعتقادند که مسجد جامع افین در سده سوم و چهارم هجری قمری ساخته شده است. با این که اکنون این مسجد خرابه بیش نیست اما هنوز هم زیبایی های خاص خودش را دارد.

سبک معماری این مسجد شبیه به سبک معماری آذری هاست هنوز هم تکه ای از آجر کاری ها و جشنواره هایش وجود دارد. در واقع این مسجد شبیه به مسجد جامع قائنات ساخته شده است. ستون های ایوان اصلی بزرگ هستند و در مرکز ان هم دو شبستان قرار گرفته است.

هر گلدسته حدود ۱۵ متر ارتفاع دارد اما در حال حاضر قسمتی از گلدسته ها ریزش کرده و اکنون ۱۲ متر است. در کنار گلدسته ها یک راهروی پلکانی وجود دارد که به طبقه های بالا منتهی می گردد. در قسمت نمازخانه قسمت بانوان و آقایان کاملاً جدا شده است. منبر مسجد از مصالحی همچون سنگ و گل ساخته شده بر روی آن را با هنر زیبای گچ کاری مزین کردن و در بعضی از قسمت هایی آیاتی از قرآن حک شده است.

مسجد جامع افین از لحاظ سبک معماری و ظرافتی که در ساخت آن به کار رفته یکی از زیباترین مساجد است که در خراسان جنوبی وجود دارد. ریزه کاری های معماری در جای جای مسجد دیده می شود خصوصاً در قسمت های اطراف ایوان‌ها که با هنر زیبای گچبری و آجر کاری تزیین شده که به آن نقش چلیپا هم می گویند.

قلعه افین

این قلعه زیبا و تاریخی در بافت تاریخی روستا واقع شده و نقشه آن به شکل دایره ای و یک سردر ورودی بزرگ از جنس سنگ است. این درب سنگی ضخامتی برابر با 10 سانتی متر دارد و قطرش هم یک و نیم متر است.

قلعه افین دارای دو درب خروجی می باشد اگر مواقع اضطراری به وجود بیاید از این دو در عبور و مرور می‌ کنند. جالب است بدانید که در این قلعه هم مسجد و هم مدرسه ای وجود دارد که به شیوه سنتی و با استفاده از مصالحی همچون سنگ و گل ساخته شده اند.

سقف تمام این بنا از جنس چوب بوده و با گز پوشیده شده و چشم اندازی بسیار زیبا به محیط بخشیده است. این بنا هم همانند مسجد جامع نیاز به مرمت و بازسازی دارد. وجود دالان‌های پوشیده از دیگر قسمت های این قلعه می باشند. در اطراف این بنا چند خانه به صورت طبقه وجود دارد که اکثرشان متروکه هستند.

آسیاب آبی افین

در گذشته در روستای افین 5 آسیاب آبی بوده است که متاسفانه در طول این سال ها تخریب شده اند و تنها یکی از آن ها باقی مانده است. آسیاب آبی افین از لحاظ قدمت بسیار تاریخی بوده است و در فهرست آثار ملی هم نیز قرار دارد. این بنا دارای دو گنبد است که با یک راهرو به یکدیگر متصل می شوند.

در یکی از اتاق‌های این آسیاب چندین سکو به صورت مجزا وجود دارد که در گذشته از آن ها برای قرار دادن کیسه غلاتی مانند گندم و جو ارزن از آن استفاده می ‌کردند. در انتهای اتاق هم یک سنگ آسیاب بزرگ وجود دارد سنگی که در بالا قرار گرفته کوچکتر است و حدود ۲۵ سانتی متر ضخامت دارد.

در وسط سنگ هم یک سوراخ به قطر ۱۰ سانتی متر وجود دارد که در گذشته غلات را در آن می ریختند. سنگ پایین که از سنگ بالایی بزرگ تر است و کاملاً ثابت بوده، سنگ بالایی به واسطه یک اهرم متصل به طرح های آسیا بوده است.

برای به حرکت درآوردن این آسیاب به این شکل عمل می کردند که در قسمت بیرونی آسیا یک تنه با قطر ۱۶۰ سانتی متر و همچنین عمق ۹ متر وجود داشته است به حدود ۱۸ متر مکعب هم ظرفیت داشته، در زیر این تنور چند سوراخ ریز درست کردند که نیروی لازم را برای به حرکت درآوردن آسیاب به وجود می آورده است.

مزار چهار گنبد افین

از دیگر جاذبه های تاریخی و گردشگری روستای افین می توانیم به مزار چهار گنبد آن اشاره کنیم. علت اینکه این مکان با چنین نامی معروف است این می باشد که در آن چهار گنبد کوچک وجود دارد. این مکان در واقع یک امامزاده است که در آن امامزاده عمرو بن داوود (ع) دفع شده است. آرامگاه چهار گنبد جزء اماکن مذهبی این روستا به شمار می رود در گذشته شیخ رجب محدث افینی در آن زندگی می کرده است